สนิทัสสนติกกุสลติกะ
(๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ)
กุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๒๑๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย
กุศลธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.
อกุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๒๑๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย
อกุศลธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๒๑๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย
อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ-
ปัจจัย
๒. อัพยาคตธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม-
อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะ
เหตุปัจจัย
๓. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย
อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ
ปัจจัย
๔. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยอัพยากตธรรม
ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๕. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยอัพยากตธรรม
ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม
และอัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยอัพยากต-
ธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๗. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,
อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอัพยากตธรรม
ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสน-
สัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตปัจจัย มี ๗ วาระ.
๘. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม
อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะ
เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ.
๑๕. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม
อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม และอัพยากต-
ธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๗
วาระ.
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๒๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัยมี ๒๑ วาระ.
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.
สนิทัสสติกกุสลติกะ จบ
อนุโลมติกติกปัฏฐาน จบ

อรรถกถาติกติกปัฏฐาน
แม้ใน ติกติกปัฏฐาน พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ทรงทำเทศนาโดยย่อ ด้วย
อำนาจการยกปัญหาขึ้นว่า กุศลธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา อาศัย
กุศลธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย เป็นต้น.
ก็ในอธิการนี้ ทรงผนวกติกะทั้งหลายเข้าในติกะเท่านั้น อย่างนี้ คือ
กุสลติกะ กับ เวทนาติกะ เป็นต้น และ เวทนาติกะ เป็นต้น กับ
กุสลติกะ . ก็บทใดๆ ที่ประกอบกับบทใด ๆ ไม่ได้ พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงลด
บทนั้น ๆ แล้วแสดงวาระ และนัยแห่งการนับในปัจจัยทั้งปวง ด้วยอำนาจที่จะ
มีได้เท่านั้น เพราะฉะนั้นผู้ศึกษาพึงกำหนดบาลีให้ดี แล้วทราบวาระและนัย
แห่งการนับเหล่านั้นเถิด. ก็ผู้ศึกษาประกอบกุสลติกะกับเวทนาติกะเป็นต้น และ
เวทนาติกะเป็นต้น กับกุสลติกะนั้นแล้ว พึงทราบ (เนื้อความ) ฉันใด พึง
ประกอบติกะหนึ่ง ๆ กับติกะที่เหลือ และติกะที่เหลือกับติกะเหล่านั้น แล้วพึง
ทราบ (เนื้อความ) ฉันนั้น แล.
อรรถกถาติกติกปัฏฐาน จบ

[หน้าเปล่า]

อนุโลมทุกทุกปัฏฐาน
เหตุทุกสเหตุกทุกะ
(๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ)
สเหตุกบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑] ๑. เหตุสเหตุกธรรม อาศัยเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
๒. นเหตุสเหตุกธรรม อาศัยเหตุสเหตุกธรรม เกิด
ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๓. เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม อาศัย
เหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๔. นเหตุสเหตุกธรรม อาศัยนเหตุสเหตุกธรรม
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๕. เหตุสเหตุกธรรม อาศัยนเหตุสเหตุกธรรม เกิด
ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม อาศัย
นเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๗. เหตุสเหตุกธรรม อาศัยเหตุสเหตุกธรรม และ
นเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๘. นเหตุสเหตุกธรรม อาศัยเหตุสเหตุกธรรม และ
นเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๙. เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม อาศัย
เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.
ปัจจนียนัย
๑. นอธิปติปัจจัย
[๓] ๑. เหตุสเหตุกธรรม อาศัยเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๔] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย
มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ
[๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.
ปัจจนียานุโลมนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม
[๖] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.
สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี
สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.
สเหตุกบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๗] ๑. เหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม
ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
๒. เหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุสเหตุกธรรม
ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
๓. เหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม
และนเหตุสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย
[๘] ๑. เหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม
ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๒. เหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุสเหตุกธรรม
ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๓. เหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม
และนเหตุสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๔. นเหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุสเหตุก-
ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๕. นเหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม
ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๖. นเหตุสเหตุสกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม
และนเหตุสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๗. เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม เป็น
ปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๘. เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม เป็น
ปัจจัยแก่นเหตุสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๙. เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม เป็น
ปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุธรรม ด้วยอำนาจของ
อารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.
ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.
อเหตุกบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐] ๑. นเหตุอเหตุกธรรม อาศัยเหตุอเหตุกธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
๒. นเหตุอเหตุกธรรม อาศัยนเหตุอเหตุกธรรม
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๓. นเหตุอเหตุกธรรม อาศัยเหตุอเหตุกธรรม และ
นเหตุอเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.