ปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๗๓๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปาก-
ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ
ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย
มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ใน
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.
สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.
อัพยากตบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๗๓๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม เป็นปัจจัย
แก่อัพยากตธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ
๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่กามาวจรธรรม เป็นปัจจัย
แก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่กามาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๗๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในกามาวจรธรรม มี ๑ วาระ ในที่ไม่ใช่กามาวจร-

ธรรม มี ๓ วาระ ในที่เป็นกามาวจรธรรม เป็น สหชาตาธิปติเท่านั้น ใน
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี
๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ใน
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย
มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปาก
ปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๒
วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ในนัตถิปัจจัย
มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ
กามาวจรทุกกุสลติกะ จบ

รูปาวจรทุกกุสลติกะ
(๙๔. รูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ)
กุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๗๓๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม อาศัยกุศลธรรม
ที่เป็นรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม อาศัยกุศลธรรม
ที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๗๔๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
ในปัจจัยทั้งปวง มี ๒ วาระ.
ปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๗๔๑] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ.
สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

กุศลบท ปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๗๔๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม เป็นปัจจัยแก่
กุศลธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ
๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม เป็นปัจจัยแก่
กุศลธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๗๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม มี ๑ วาระ เป็น
สหชาตาธิปติอย่างเดียว ในธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม มี ๒ วาระ ใน
อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม มี ๑ วาระ ในธรรม
ที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม มี ๒ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสหชาต
ปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓
วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอัตถิปัจจัย มี ๒ วาระ ในนัตถิ-
ปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ
อกุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๗๔๔] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม อาศัยอกุศล-
ธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม
ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ.
อัพยากตบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๗๔๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม อาศัย
อัพยากตธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.
๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม อาศัย
อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
๗. อัพยากตธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม อาศัยอัพยา-
กตธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรมและอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๗๔๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวน-
ปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.
เหมือนกับกามาวจรและอัพยากตบทในนกามาวจรทุกะ
วาระเพียงเท่านี้ ย่อมเปลี่ยนแปลงในเบื้องต้น และเบื้องปลาย.
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.
รูปาวจรทุกกุสลติกะ จบ

อรูปาวจรทุกกุสลติกะ
(๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ)
กุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๗๔๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม อาศัยกุศลธรรม
ที่เป็นอรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม อาศัยกุศล-
ธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๗๔๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.
ปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๗๔๙] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนอาเสวนปัจจัย
มี ๑ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.
สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

กุศลบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๗๕๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม เป็นปัจจัยแก่
กุศลธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม เป็นปัจจัยแก่
กุศลธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๗๕๑] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย
มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
ในกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอัตถิปัจจัย มี ๒ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๓
วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.
อกุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๗๕๒] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม อาศัยอกุศล-
ธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๗๕๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม อาศัย
อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ.
๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม อาศัย
อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๕. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม อาศัย
อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่
อรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๗๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.
ปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๗๕๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ ในนปัจฉา-
ชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๒
วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ใน
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.
สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๗๕๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม เป็นปัจจัย
แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ.
๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม เป็นปัจจัย
แก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๗๕๗] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
ในอรูปาวจรมูล มี ๒ วาระ ในธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม มี ๑ วาระ ใน
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอรูปาวจรมูล มี ๓ วาระ ในธรรมที่ไม่ใช่อรูปาว-
จรธรรม มี ๑ วาระ ในอนันตรปัจจัยมี ๔ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๕
วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ในอุปนิสสย-
ปัจจัย มี ๔ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๒
วาระ ฯลฯ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ
อรูปาวจรทุกกุสลติกะ จบ

ปริยาปันนทุกกุสลติกะ
(๙๖. ปริยาปันนทุกะ ๑. กุสลติกะ)
กุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๗๕๘] ๑. กุศลธรรมที่เป็นปริยาปันนธรรม อาศัยกุศล-
ธรรมที่เป็นปริยาปันนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๒. กุศลธรรมที่เป็นอปริยาปันนธรรม อาศัยกุศล-
ธรรมที่เป็นอปริยาปันนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๗๕๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.
เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะกุศลบท.
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.