๗. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่
อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
๒. อารัมมณปัจจัย
[๕๘๗] ๑. อนิทัสสนธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-
ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.
๔. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อนิ-
ทัสสนธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.
๗. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่
อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ.
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๕๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสย-
ปัจจัย ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ.
แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.
กุสลติกสนิทัสสนทุกะ จบ

กุสลติกสัปปฏิฆทุกะ
(๑. กุสลติกะ ๑๐. สัปปฏิฆทุกะ)
สัปปฏิฆบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๕๘๙] ๑. สัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสัปปฏิฆ-
ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๕๙๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.
ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.
อัปปฏิฆบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๕๙๑] ๑. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอัปปฏิฆธรรม
ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอัปปฏิฆธรรม
ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.
๗. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปปฏิฆ-
ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๘. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปฏิฆ-
ธรรมที่เป็นกุศล และอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ
เหตุปัจจัย
๙. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปปฏิฆ-
ธรรมที่เป็นอกุศล และอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ
เหตุปัจจัย
๒. อารัมมณปัจจัย
[๕๙๒] ๑. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอัปปฏิฆธรรม
ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย
๒. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอัปปฏิฆธรรม
ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย
๓. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปปฏิฆ-
ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๕๙๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย
๑. นเหตุปัจจัย
[๕๙๔] ๑. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอัปปฏิฆธรรม
ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
๒. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปปฏิฆธรรม
ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๕๙๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.
อัปปฏิฆบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๕๙๖] ๑. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อัปปฏิฆ-
ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.
๔. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อัปปฏิฆ-
ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่
อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๕๙๗] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.
แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.
กุสลติกสัปปฏิฆทุกะ จบ

กุสลติกรูปีทุกะ
(๑. กุสลติกะ ๑๑. รูปีทุกะ)
รูปีบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๕๙๘] ๑. รูปีธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยรูปีธรรมที่เป็น
อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๕๙๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.
ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.
อรูปีบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๖๐๐] ๑. อรูปีธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอรูปีธรรมที่เป็นกุศล
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อรูปีธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอรูปีธรรมที่เป็น
อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๓. อรูปีธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอรูปีธรรมที่เป็น
อัพยากตะ เกิดขึ้น เพรวะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๖๐๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.
ปัจจนียนัย
[๖๐๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
ฯลฯ
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.
อรูปีบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๖๐๓] ๑. อรูปีธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อรูปีธรรม
ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อรูปีธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อรูปีธรรม
ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
๓. อรูปีธรรมที่เป็นอัพยากตะเป็นปัจจัยแก่อรูปีธรรม
ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
๒. อารัมมณปัจจัย
[๖๐๔] ๑. อรูปีธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อรูปีธรรม
ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.
๔. อรูปีธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อรูปีธรรม
ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.
๗. อรูปีธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่อรูปีธรรม
ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๖๐๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.
แม้ในปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.
กุสลติกรูปีทุกะ จบ

กุสลติกโลกิยทุกะ
(๑. กุสลติกะ ๑๒. โลกิยทุกะ)
โลกิยบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๖๐๖] ๑. โลกิยธรรมที่เป็นกุศล อาศัยโลกิยธรรมที่เป็นกุศล
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๒. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม
ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๓. โลกิยธรรมที่เป็นกุศล และโลกิยธรรมที่เป็น
อัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๔. โลกิยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยโลกิยธรรมที่เป็น
อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.
๗. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม
ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๘. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม
ที่เป็นกุศล และโลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุ
ปัจจัย

๙. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม
ที่เป็นอกุศล และโลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุ
ปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๖๐๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.
ปัจจนียนัย
๑. นเหตุปัจจัย
[๖๐๘] ๑. โลกิยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยโลกิยธรรมที่เป็น
อกุศล เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
๒. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม
ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๖๐๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.