๒. นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม อาศัย
นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๔๔๕] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.
นเหตุบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๔๔๖] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย
แก่นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-
ปัจจัย ฯลฯ
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๔๔๗] ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-
ปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย
[๔๔๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
ฯลฯ
อนุโลมปัจจนียนัย
[๔๔๙] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ
ปัจจนียานุโลมนัย
[๔๕๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ
แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.
อัชฌัตตารัมมณติกเหตุทุกะ จบ

สนิทัสสนติกเหตุทุกะ
(๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. เหตุทุกะ)
เหตุบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๔๕๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย
เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๔๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.
เหตุบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๔๕๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็น
ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของเหตุ
ปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย
[๔๕๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็น
ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของ
อารัมมณปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๔๕๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ.
แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.
นเหตุบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๔๕๖] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิธรรม อาศัย
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๒. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๓. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๕. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๖. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๗. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆ-
ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (วาระที่ ๑-๗)
๘. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๙. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๑๐. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๑. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๑๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๑๓. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๑๔. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม, นเหตุ-
ธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสน-
อัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (วาระที่ ๘-๑๔)
๑๕. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๑๖. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๗. เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๑๘. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ-
ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๑๙. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ-
ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๒๐. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น
อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ-
ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๒๑. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม, นเหตุ-
ธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสน-
อัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
มี ๗ วาระ (วาระที่ ๑๕-๒๑)

๒. อารัมมณปัจจัย
[๔๕๗] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย
นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-
ปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๔๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.
ปัจจนียนัย
[๔๕๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒๑
วาระ ฯลฯ
อนุโลมปัจจนียนัย
[๔๖๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ... ฯลฯ
ปัจจนียานุโลมนัย
[๔๖๑] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

นเหตุบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. อารัมมณปัจจัย
[๔๖๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เป็น
ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของ
อารัมมณปัจจัย ฯลฯ
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๔๖๓] ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสหชาตปัจจัย
มี ๒๑ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒๕ วาระ.
ปัจจนียนัย
[๔๖๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๒๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒๑
วาระ ฯลฯ
อนุโลมปัจจนียนัย
[๔๖๕] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ
ปัจจนียานุโลมนัย
[๔๖๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ
แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น
สนิทัสสนติกเหตุทุกะ จบ

กุสลติกสเหตุทุกะ
(๑. กุสลติกะ ๒. สเหตุกทุกะ)
สเหตุกบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๔๖๗] ๑. สเหตุกธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสเหตุกธรรมที่เป็น
กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๒. สเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสเหตุกธรรมที่เป็น
อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๓. สเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสเหตุกธรรม
ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๔๖๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.
ปัจจนียนัย
[๔๖๙] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนกัมม-
ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓
วาระ.