สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี
สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.
กุศลบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๖๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่
กุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๗๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.
อกุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๗๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม อาศัยอกุศล-
ธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๗๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.
แม้ในสหชาตวาระ ฯลฯ ในปัญหาวาระ ก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย
อัพยากตบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๗๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม อาศัย
อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๗๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.
ปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๐๗๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๗๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่
อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
๒. อารัมมณปัจจัย
[๑๐๗๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่
อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่
อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
ฯลฯ
๙. อุปนิสสยปัจจัย
๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่
อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย
๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่
อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย
มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๗๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาต-
ปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ
ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.
ปัจจนียนัย
การยกปัจจัยในปัจจนียะ
[๑๐๗๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่
อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,
เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ
อุปนิสสยปัจจัย.
๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่
อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,
เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๐๘๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ
[๑๐๘๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ
ปัจจนียานุโลมนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม
[๑๐๘๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ
สัปปัจจยทุกกุสลติกะ จบ

สังขตทุกกุสลติกะ
(๘. สังขตทุกะ ๑. กุสลติกะ)
กุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๘๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสังขตธรรม อาศัยกุศลธรรม
ที่เป็นสังขตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
พึงให้พิสดารเหมือนสัปปัจจยทุกะ.
สังขตทุกกุสลติกะ จบ

สนิทัสสนทุกกุสลติกะ
(๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. กุสลติกะ)
กุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๘๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม อาศัยกุศลธรรม
ที่เป็นอนิทัสสนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๘๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.
แม้ในสหชาตวาระ ฯลฯ ปัญหาวาระ ก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.
กุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๘๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม อาศัยอกุศล-
ธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๘๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.
แม้ในสหชาตวาระ ฯลฯ ปัญหาวาระ ก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.
อัพยากตบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๘๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม อาศัย
อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๘๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.
ปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๐๙๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๓ วาระ
ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี
๓ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี
สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.
อัพยากตบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๙๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย
แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ.
๒. อารัมมณปัจจัย
[๑๐๙๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย
แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-
ปัจจัย
๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย
แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-
ปัจจัย
๓. อธิปติปัจจัย
[๑๐๙๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย
แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ
๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย
แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย
มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓
วาระ.
๓. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย
แก่อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็น
อนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย
มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ
การนับจำนวนวาระในอนุโลม (เหตุปัจจัย ฯลฯ นิสสยปัจจัย)
[๑๐๙๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในสหชาต-
ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.
๙. อุปนิสสยปัจจัย
[๑๐๙๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย
แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-
ปัจจัย
มีอย่างเดียว คือที่เป็น ปกตูปนิสสยะ