ปัจจนียานุโลมนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม
[๑๐๔๑] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ
สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี
สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.
อัพยากตบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๔๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-
ธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-
ธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย
มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-
ปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ใน
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย
การยกปัจจัยในปัจจนียะ
[๑๐๔๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรมและเหตุสัมปยุตต-
ธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-
ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ
สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๐๔๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
ฯลฯ
อนุโลมปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ
[๑๐๔๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ
ปัจจนียานุโลมนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม
[๑๐๔๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ
อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-
นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.
เหตุเหตุสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

นเหตุสเหตุกทุกกุสลติกะ
(๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ)
กุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๔๘] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม
อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๔๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.
ปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๐๕๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
ฯลฯ ในนวิปากปัจจัยมี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ.
แม้ในปัญหาวาระก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๕๑] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-
ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.
ไม่มีด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย แม้ในปัญหาวาระก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.
เหตุปัจจัยสำหรับบททั้ง ๓ เหล่านั้น (คือกุศลบท อกุศลบท อัพยากต-
บท) แม้ในปัญหาวาระ ก็ไม่มี.
อัพยากตบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๕๓] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-
ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุก-
ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๓. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-
ธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม
อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุก-
ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)
๗. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-
ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม
และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวน-
ปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย
๑. นเหตุปัจจัย
[๑๐๕๕] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุก-
ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม
เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๐๕๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-
ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี
๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕
วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌาน-
ปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย
มี ๓ วาระ.
อนุโลมปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ
[๑๐๕๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม
[๑๐๕๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ
สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี
สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.
อัพยากตบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. อารัมมณปัจจัย
[๑๐๕๙] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-
ธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-
ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๖๐] ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสหชาตปัจจัย
มี ๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ใน
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย
มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๔ วาระ
ในฌานปัจจัย มี ๔ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๒
วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ในนัตถิปัจจัย
มี ๔ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.
ปัจจนียนัย
การยกปัจจัยในปัจจนียะ
[๑๐๖๑] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-
ธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-
ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ
สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๐๖๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ
ฯลฯ
อนุโลมปัจจนียนัย
การนับนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ
[๑๐๖๓] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม
[๑๐๖๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจย มี ๔ วาระ... ฯลฯ
อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-
นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.
นเหตุสเหตุกทุกกุสลติกะ จบ
เหตุโคจฉกะ จบ

สัปปัจจยทุกกุสลติกะ
(๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ)
กุศลบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๐๖๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม อาศัยกุศลธรรม
ที่เป็นสัปปัจจยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๐๖๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ใน
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.
ปัจจนียนัย
๑. นอธิปติปัจจัย
[๑๐๖๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม อาศัยกุศลธรรม
ที่เป็นสัปปัจจยธรรม เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๐๖๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาร ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในนกัมม-
ปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัยมี ๑ วาระ.