วิปากธัมมบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุ ปัจจัย
[๑๕๒ ] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-
ธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.
๒. อารัมมณปัจจัย
[๑๕๓] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-
ธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.
๓. อธิปติปัจจัย
[๑๕๔] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-
ธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย
มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๙
วาระ.
๔. อนันตรปัจจัย ฯลฯ ๑๐. อาเสวนปัจจัย
[๑๕๕] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-
ธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย ฯลฯ
เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ
ปกตูปนิสสยะ มี ๙ วาระ.
เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ.
๑๑. กัมมปัจจัย
[๑๕๖] ๑. วิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-
ธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ.
๑๒. อาหารปัจจัย
[๑๕๗] ๑. วิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-
ธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย
มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย
มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-
ปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ใน
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย
การยกปัจจัยในปัจจนียะ
[๑๕๙] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-
ธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย
อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.
ฯลฯ
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๖๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ....
ฯลฯ
อนุโลมปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ
[๑๖๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ
ปัจจนียานุโลมนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม
[๑๖๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ
อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัย ปัจจนียานุโลมนัย
ก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เนววิปากนวิปากธัมมบทปฏิจจ วาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๖๓] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเนว-
วิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.
๔. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-
วิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.
๗. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเนว-
วิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ. ในสมนันตรปัจจัย
มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี
๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปาก-
ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ
ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙
วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย
มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย
๑. นเหตุปัจจัย
[๑๖๕] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-
วิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
๒. นอารัมมณปัจจัย
[๑๖๖] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-
วิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย
๒. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-
วิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย
๓. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-
วิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย
๓. นอธิปติปัจจัย
[๑๖๗] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเนว-
วิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย
มี ๙ วาระ.
ฯลฯ

๑๑. นกัมมปัจจัย
[๑๖๘] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-
วิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย
มี ๓ วาระ.
ฯลฯ
๓. นอาหารปัจจัย
[๑๖๙] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-
วิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอาหารปัจจัย
ฯลฯ
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๗๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย
มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-
ปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย
มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในน
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี
๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ
[๑๗๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ
ปัจจนียานุโลมนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม
[๑๗๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ
สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี
สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.
เนววิปากนวิปากธัมมบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๑๗๓] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย
แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ ฯลฯ
๓. อธิปติปัจจัย
[๑๗๔] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย
แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.
๔. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย
แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติ-
ปัจจัย
มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓
วาระ.
ฯลฯ
๑๐. ปุเรชาตปัจจัย
[๑๗๕] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย
แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปุเรชาต-
ปัจจัย
มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณปุเรชาตะ และ วัตถุปุเรชาตะ
มี ๓ วาระ.
๑๑. ปัจฉาชาตปัจจัย
[๑๗๖] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย
แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต-
ปัจจัย
๒. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย
แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต-
ปัจจัย

๓. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ และเนว-
วิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปาก-
ธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย
๑๒. อาเสวนปัจจัย
[๑๗๗] เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ.
๑๓. กัมมปัจจัย
[๑๗๘] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย
แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย
มี ๓ วาระ.
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๑๗๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย
มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓
วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ. ในกัมม-
ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ
ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙
วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย
มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย
การยกปัจจัยในปัจจนียะ
[๑๘๐] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่
เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,
เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ
อุปนิสสยปัจจัย.
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๑๘๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อนุโลมปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ
[๑๘๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.... ฯลฯ
ปัจจนียานุโลมนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม
[๑๘๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ
อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-
นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.
เหตุทุกวิปากติกะ จบ