อาจยคามิติกเหตุทุกะ
(๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. เหตุทุกะ)
เหตุบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๒๑๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม อาศัยเหตุธรรม
ที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๒. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม อาศัยเหตุธรรม
ที่เป็นอปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๓. เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม
อาศัยเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะ
เหตุปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๒๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ใน
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๓ วาระ.
ปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๒๑๓] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย
[๒๑๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ
ปัจจนียานุโลมนัย
[๒๑๕] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.
ฯลฯ
เหตุบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๒๑๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-
ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
๒. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
๓. เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เป็น
ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจ
ของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย
[๒๑๗] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-
ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๒. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-
ธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-
ปัจจัย
๓. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-
ธรรมที่เป็นอาจคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๔. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-
ธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-
ปัจจัย
๕. เหตุธรรมที่เป็นเนวจยคามินาปจยคามิธรรม เป็น
ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคานิธรรม ด้วยอำนาจ
ของอารัมมณปัจจัย
๖. เหตุธรรมเป็นเนวาจคามินาปจยคามิธรรม เป็น
ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-
ปัจจัย
๓. อธิปติปัจจัย
[๒๑๘] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-
ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย
มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ

๒. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย
มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ
๓. เหตุธรรมที่เป็นอปจคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย
๔. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติ-
ปัจจัย
มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ
๕. เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เป็น
ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจ
ของอธิปติปัจจัย
๖. เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เป็น
ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย
๔. อนันตรปัจจัย
[๒๑๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-
ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย
๒. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย
๓. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจคามิธรรมด้วยอำนาจของอนันตร-
ปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรมด้วยอำนาจของอนันตร-
ปัจจัย
๕. เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เป็น
ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจ
ของอนันตรปัจจัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๒๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย
มี ๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ในอาเสวนปัจจัย
มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.
ปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๒๒๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ
ฯลฯ
อนุโลมปัจจนียนัย
[๒๒๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย
[๒๒๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ
แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.
นเหตุบทปฏิจจวาระ
อนุโลมนัย
๑. เหตุปัจจัย
[๒๒๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม อาศัยนเหตุ-
ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๒. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปยคามิธรรม
อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๓. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม และนเหตุธรรม
ที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม อาศัยนเหตุธรรที่เป็นอาจยคา-
มิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๔. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม อาศัยนเหตุ-
ธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๕. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม
อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม และนเหตุ-
ธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น
อปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๗. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม
อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะ-
เหตุปัจจัย
๘. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม
อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นเนวา-
จยคามินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๙. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม
อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นเนวา-
จายคมินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๒. อารัมมณปัจจัย
[๒๒๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม อาศัยนเหตุ-
ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
๒. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม อาศัยนเหตุ-
ธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย
๓. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม
อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะ
อารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม
[๒๒๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
ปัจจนียนัย
๑. นเหตุปัจจัย
[๒๒๗] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินปจยคามิธรรม
อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะ-
นเหตุปัจจัย
๒. อารัมมณปัจจัย
[๒๒๘] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม
อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณ-
ปัจจัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[๒๒๙] ๑. ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.
อนุโลมปัจจนียนัย
[๒๓๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย
[๒๓๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.
นเหตุบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
๑. อารัมมณปัจจัย
[๒๓๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๒. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของ
อารัมมณปัจจัย
๓. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
๔. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของ
อารัมมณปัจจัย
๕. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม
เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วย-
อำนาจของอารัมมณปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม
เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของ
อารัมมณปัจจัย
๗. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม
เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๕-๖-๗)
๒. อธิปติปัจจัย
[๒๓๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓
วาระ.
๔. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย
๕. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๔
วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖-๗)
๖. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติ
ปัจจัย
๗. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่
นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิยธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคา-
มินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย